Alcohol is een van de meest gebruikte genotmiddelen in ons land en wordt meestal gebruikt in een sociale context. Alcoholgebruik is echter niet ongevaarlijk. De directe gevolgen, zoals dronkenschap, zijn iedereen wel bekend. Minder bekend is dat drinken slecht kan zijn voor de gezondheid en dat het risico bestaat verslaafd te raken. Overmatig alcoholgebruik kan tot psychische, sociale en lichamelijke gezondheidsproblemen leiden, die de kwaliteit van leven van mensen en hun omgeving ernstig kunnen schaden.
De DSM-5 onderscheidt verschillende symptomen die kunnen samenhangen met overmatig alcoholgebruik. Als iemand meer dan twee van deze symptomen heeft, wordt gesproken van een stoornis in het gebruik van alcohol. Om erachter te komen of iemand overmatig alcohol gebruikt, kan een screeningsvragenlijst worden gebruikt, zoals de Alcohol Use Disorders Identification Test (AUDIT) of de CAGE.
Naarmate iemand ouder wordt, neemt de gevoeligheid voor alcohol toe. Dat houdt in dat iemand minder alcohol nodig heeft om hetzelfde effect te verkrijgen. De verminderde tolerantie voor alcohol bij ouderen leidt ertoe dat de nadelige gevolgen van alcoholgebruik ook groter zijn.
Ouderen melden zich meestal niet spontaan bij een hulpverlener voor hun alcoholgebruik. Zij zijn vaak niet op de hoogte van de risico’s. In veel gevallen zal de omgeving of de huisarts opmerken dat er mogelijk sprake is van overmatig alcoholgebruik. Voordat er een gerichte behandeling kan worden ingezet is het belangrijk psycho-educatie te geven en motiverende gesprekken te voeren, zodat de oudere open gaat staan voor adviezen en behandeling.
