Top

2025 | Boek

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Cardiovasculaire ziektebeelden

De introductie

Redacteuren: C. Klöpping, R. Jansen, M. G. van der Meer

Uitgeverij: BSL Media & Learning

Inhoudsopgave

Over dit boek

Hart- en vaatziekten zijn één van de belangrijkste oorzaken van overlijden in de westerse wereld. Met dit boek werken studenten aan een goede basiskennis van cardiovasculaire ziektebeelden die onontbeerlijk is in hun verdere loopbaan.

Cardiovasculaire ziektebeelden is een waardevol kompas voor studenten die de klinische aspecten van cardiovasculaire ziekten willen bestuderen. Het boek behandelt belangrijke thema’s zoals trombose, atherosclerose, hypertensie, ischemische hartziekten, ritmestoornissen, hartklepafwijkingen, hartfalen en het lichamelijk onderzoek op een overzichtelijke en beknopte manier. Deze onderwerpen worden behandeld door deskundige auteurs met expertise in hun vakgebied.

De website bij het boek geeft exclusief toegang tot de online versie van het boek en e-learnings met ondersteunend

leermateriaal, interactieve oefeningen, illustrerende afbeeldingen, video’s en zelftoetsen. De online versie voor smartphone of laptop is in de klinische praktijk snel en makkelijk te raadplegen.

De vierde, herziene druk van Cardiovasculaire ziektebeelden is geheel geactualiseerd. Ook zijn er nieuwe (internationale)

richtlijnen opgenomen betreffende diagnostiek en de behandeling van de in de tekst beschreven ziektebeelden.

Cardiovasculaire ziektebeelden is geschikt voor alle geneeskundestudenten in Nederland. Tijdens coassistentschappen of semi-arts stages is het een nuttig naslagwerk. Verder is het een toegankelijk boek voor arts-assistenten in opleiding tot internist of een deelspecialisme hiervan, physician assistants in opleiding, verpleegkundig specialisten en verpleegkundigen.

Cardiovasculaire ziektebeelden is samengesteld door de redacteuren Corinne Klöpping, cardioloog niet-praktiserend en tot 2018 werkzaam in het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) Rosemarijn Jansen, arts-assistent Cardiologie St Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein en Manon van der Meer, cardioloog UMCU.

Inhoudsopgave

Voorwerk

1. Trombose, atherosclerose en hypertensie

Samenvatting

Atherosclerose (slagaderverkalking) veroorzaakt een spectrum aan ziektebeelden, waaronder het myocardinfarct, beroerte en perifeer vaatlijden. Aanhoudende blootstelling aan risicofactoren zoals hoge bloeddruk, hyperlipidemie en roken geven een beschadiging van het vaatendotheel, wat uiteindelijk tot een vaatwandruptuur kan leiden met secundair stolselvorming (trombose) en daarmee afsluiting van een bloedvat. Inzicht in het mechanisme van de bloedstolling, evenals de natuurlijke remmers van de stolling, het fibrinolytisch systeem en de functie van het endotheel is van belang om de oorzaak en gevolgen van trombose en atherosclerose te begrijpen en daarmee ook hoe deze processen medicamenteus kunnen worden beïnvloed. Hypertensie (verhoogde bloeddruk) is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van hart- en vaatziekten en gerichte behandeling kan de bloeddruk vaak effectief verlagen en daarmee de kans op vasculaire complicaties, zoals beroerte, myocardinfarct, nierfalen, hartfalen en atriumfibrilleren. Oorzaken en behandelstrategieën bij hypertensie worden besproken.

W. Spiering

2. Ischemische hartziekten

Samenvatting

Ischemische hartziekten zijn nog steeds een belangrijke oorzaak van morbiditeit en mortaliteit in de Nederlandse bevolking. De onderliggende pathofysiologie is een mismatch tussen zuurstofaanbod en zuurstofverbruik. Het merendeel van de patiënten heeft onderliggend atherosclerotisch vaatlijden. Daarnaast kunnen spasme, microvasculair lijden en type-II-ischemie als gevolg van bijvoorbeeld anemie een rol spelen. Ischemie kan zich uiten in verschillende klinische beelden (stabiele angina pectoris, instabiele angina pectoris, myocardinfarct), die ieder een eigen diagnostische work-up en behandeling hebben. De medicamenteuze behandeling heeft tot doel het verminderen van angina-pectorisklachten, het vertragen van het atheroscleroseproces en het verminderen van de kans op een recidief vasculair incident. Daarnaast speelt de percutane behandeling middels stentimplantatie en bypasschirurgie een rol voor patiënten met (instabiele) klachten onder medicatie en/of vanwege de prognose. De behandeling van complicaties, de nazorg en secundaire preventie worden eveneens besproken in dit hoofdstuk.

Z. H. Rittersma, M. Voskuil

3. Ritmestoornissen

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden ritme- en geleidingsstoornissen van het hart behandeld. Bradycardieën worden veroorzaakt door gestoorde of afwezige prikkelvorming in de sinusknoop en/of gestoorde prikkelgeleiding van de sinusknoop naar boezems, atrioventriculaire (AV)-knoop en kamers. Afhankelijk van de mate van geleidingsvertraging of geleidingsblok in de AV-knoop spreekt men van een eerste-, tweede- of derdegraads-AV-blok. Bij symptomatische bradycardieën zonder corrigeerbare oorzaak moet een pacemakerimplantatie overwogen worden. De mechanismen voor tachycardieën zijn abnormale automatie, getriggerde activiteit en cirkelgeleiding (re-entry). Atriumfibrilleren en atriumflutter zijn de meest voorkomende supraventriculaire ritmestoornissen. De behandelstrategieën voor atriumfibrilleren zijn controle van de kamerfrequentie of ritmecontrole en op indicatie adequate antistolling ter voorkoming van trombo-embolieën. Naast de medicamenteuze behandeling speelt katheterablatie een steeds grotere rol bij ritmecontrole. Ook voor AV-nodale re-entry of AV-re-entry tachycardieën is een katheterablatie een effectieve behandeling. Ventriculaire ritmestoornissen kunnen ontstaan in een normaal hart, maar worden vaker veroorzaakt door structurele of elektrische hartafwijkingen. Hierbij spelen erfelijke hartziekten een belangrijke rol.

K. P. Loh, N. Clappers

4. Hartklepafwijkingen

Samenvatting

Dit hoofdstuk biedt de basiskennis die nodig is voor verdieping van ziekten van de hartkleppen. De focus ligt op de pathofysiologie en klinische aspecten van de meest voorkomende hartklepafwijkingen (met name mitralis-, tricuspidalis- en aortakleplijden, alsmede endocarditis). Hierbij wordt niet alleen ingegaan op de symptomen en de belangrijkste bevindingen bij lichamelijk onderzoek, maar ook op actuele behandelmethoden, inclusief de minimaal invasieve transkatheter.

G. Tj. Sieswerda, S. A. J. Chamuleau

5. Hartfalen

Samenvatting

Hartfalen is een klinisch syndroom van typische symptomen (dyspneu, ‘dikke benen’, vermoeidheid) en verschijnselen (verhoogde halsvenendruk, crepiteren, (enkel)oedeem) veroorzaakt door een structurele en/of functionele afwijking van het hart, waardoor afname van het hartminuutvolume en verhoogde vullingsdrukken ontstaan. De prevalentie is 2–2,5 % en neemt toe met de leeftijd. De etiologie is uiteenlopend waarbij ischemische hartziekte en hypertensie in de westerse wereld de belangrijkste zijn. Naast systolisch hartfalen (HFrEF) kan er sprake zijn van diastolisch hartfalen (HFpEF) of hartfalen met een licht verlaagde ejectiefractie (HFmrEF). De definitieve diagnose wordt gesteld op basis van symptomen, echocardiografie en bepaling van natriuretische peptiden. Naast het behandelen van de onderliggende etiologie is remming van de neurohumorale compensatiemechanismen belangrijk vanwege een gunstig effect op zowel morbiditeit als mortaliteit. Niet-medicamenteuze therapie bestaat uit implantatie van een implanteerbare cardioverter defibrillator (ICD), vaak gecombineerd met een biventriculaire pacemaker. Een steunhart of harttransplantatie kan worden overwogen bij onbehandelbaar progressief hartfalen.

C. Klöpping, M. G. van der Meer

6. Lichamelijk onderzoek bij hartziekten

Samenvatting

Naast onderzoek van het hart zelf zijn bloeddruk, polskwaliteit, inspectie van de halsvenen, pulsaties van de grote arteriën, onderzoek van de longen, grootte van de lever en eventuele oedemen essentiële onderdelen van de diagnostiek van hartziekten. Aanvullend laboratoriumonderzoek en beeldvormend onderzoek kunnen niet altijd compenseren voor ontbrekend zorgvuldig uitgevoerd fysisch diagnostisch onderzoek. Voldoende kennis en ervaring over het lichamelijk onderzoek bij hartziekten is van groot belang.

C. Klöpping, G. Tj. Sieswerda, R. Jansen

Nawerk

Titel: Cardiovasculaire ziektebeelden
Redacteuren: C. Klöpping
R. Jansen
M. G. van der Meer
Uitgeverij: BSL Media & Learning
Elektronisch ISBN: 978-90-368-3116-1
Print ISBN: 978-90-368-3115-4
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-3116-1

Bohn Stafleu van Loghum

Welkom bij Scalda & Bohn Stafleu van Loghum

Registreer

Login

Cardiovasculaire ziektebeelden

De introductie

Over dit boek

Inhoudsopgave

Voorwerk

1. Trombose, atherosclerose en hypertensie

2. Ischemische hartziekten

3. Ritmestoornissen

4. Hartklepafwijkingen

5. Hartfalen

6. Lichamelijk onderzoek bij hartziekten

Nawerk