De goede vragen stellen

Wie door het lezen vanWaar blijft de ziel? een antwoord op deze vraag hoopt te vinden, zal mogelijk enigszins teleurgesteld achterblijven. Wie aan het boek begint vanuit de gedachte: ‘Ik kan me niet voorstellen dat Keizer – arts en filosoof – die vraag kan beantwoorden, maar ben wel heel benieuwd wat hij daarover te zeggen heeft,’ wacht een inspirerende leeservaring. In een reactie op de vraag waar de ziel blijft, liet neurobioloog Dick Swaab weten: “Filosofen hebben de goede vragen gesteld, maar niet de goede antwoorden gegeven.” In zijn boek maakt Keizer duidelijk dat hersenwetenschappers – door hem steevast aangeduid als neurosofen – zeker het antwoord schuldig blijven. Bovendien denk ik dat Keizer zich daarbij afvraagt of neurosofen wel de goede vragen stellen. Keizer verbindt aan de gedachte van Wittgenstein dat ‘het menselijk lichaam het beste beeld is van de menselijke ziel’ de gedachte van Noë dat de ziel iets is dat we doen. Het mooist verwoordt hij zijn kritiek op de neurosofie op pagina 84: “Hoe kunnen we zo vergeten dat we in het dagelijks leven nooit met gestoorde of ongestoorde hersenen omgaan, maar met mensen en alleen maar met mensen?” Vanuit dat vertrekpunt leestWaar blijft de ziel? als: twee zielen, één gedachte! Kortom: lezen! …