De therapeutische gemeenschap anno 2012

De therapeutische gemeenschap (TG) was in de jaren zeventig van de vorige eeuw een van de eerste vormen van behandeling voor drugsgebruikers (Kooyman, 1993; De Leon, 2000). Met de toename van het aantal drugsgebruikers nam ook het aantal behandelvormen en -mogelijkheden toe. In het huidige behandelaanbod voor drugsgebruikers speelt de TG in Nederland nog slechts een marginale rol. Deels lijkt dit voort te komen uit de hedendaagse visie op middelenafhankelijkheid als chronische ziekte (De Jong, 2006), waarbij de behandelfocus hoofdzakelijk gericht is op het beperken van de schade voor de samenleving. De aandacht voor neurobiologische aspecten van middelenafhankelijkheid, verspreiding van hiv en aids, hepatitis C en de preoccupatie van de politiek met de relatie tussen middelenafhankelijkheid en criminaliteit zorgen ervoor dat het medische perspectief dominant is in de verslavingszorg. De prioriteit ligt niet meer bij cliënten die willen stoppen met drugsgebruik, maar bij drugsgebruikers die dat niet willen en die daarom het grootste risico vormen voor de samenleving in de vorm van criminaliteit en gezondheidszorgconsumptie. Gerichtheid op blijvende abstinentie van psychoactieve stoffen is bijna van het toneel verdwenen. De TG richt zich op abstinentie en ziet middelenafhankelijkheid niet als chronische ziekte, maar als een inadequate, schadelijke vorm van ‘coping’, waarbij het probleem bij de persoon ligt en niet bij het middel (De Leon, 2000). …