Van Ravensberg D, Barendse Th. Een gezondere leefstijl voor vrouwelijke migranten met chronische pijnklachten. Huisarts Wet 2008(51);1:45-50.
Laagopgeleide allochtone vrouwen bezoeken hun huisarts frequent met aspecifieke pijnklachten. Via een groepsprogramma coachen eerstelijns fysio/oefentherapeuten deze vrouwen in groepsverband naar een gezondere leefstijl met meer bewegen.
Interventie Belangrijke pijlers van het programma zijn: 1) empowerment van de vrouwen, 2) de fysieke conditie van de vrouwen verbeteren en hen (sportieve) bewegingsvaardigheden aanleren en 3) de vrouwen helpen om geschikte sportieve activiteiten in de wijk te vinden. In de wijken worden samenwerkingsverbanden opgezet tussen gezondheidszorg en sport en welzijnsinstellingen.
Uitkomstmaten Uitkomstmaten op de middellange termijn zijn: vermindering van de pijnklachten, verbeterde kwaliteit van leven en ervaren gezondheid, gemeten met de EuroQol vragenlijst en VAS-schaal, huisartsenbezoek in de voorgaande periode en sportieve activiteiten, en de fysieke conditie gemeten met de Shuttle Walking Test. Ook zijn kwalitatieve gegevens verkregen van huisartsen, therapeuten en van de groepen deelneemsters door interviews aan de hand van vragenlijsten.
Effecten Uit de gegevens van 249 vrouwen blijkt dat op alle uitkomstmaten verbeteringen zijn gerealiseerd die op de middellange termijn behouden zijn gebleven.
De vrouwen zeggen dat ze de positieve effecten van sport en bewegen onthouden, en weten wat zij zelf kunnen doen bij pijn en klachten. De meeste geïnterviewde huisartsen merken dat zij beter kunnen praten met de vrouwen die het programma hebben doorlopen, doordat de vrouwen meer inzicht hebben in hun klachten. De fysio- en oefentherapeuten geven aan dat na een vaak moeizaam begin meestal een ontspannen sfeer ontstaat waarin men kan lachen, ondanks de pijn en moeite die de vrouwen ervaren bij het oefenen. Het coachen van de vrouwen kost wel veel tijd en energie.
Leerpunten en vervolg Met de geprotocolleerde interventie zijn bemoedigende resultaten gerealiseerd. Gebleken is dat de therapeut vooral moet aansluiten bij wat de wijk zelf aanbiedt, omdat de vrouwen willen doorgaan met wat zij hebben geleerd en waar zij zich relatief zeker bij voelen.
Het programma geeft de huisarts handvatten voor – liefst tijdcontingente – coaching richting gezondere leefstijl. Het is daarbij nodig om informatie uit te wisselen met de fysio-/oefentherapeuten.
Een volgende stap in het kader van ‘gezond leven’-programma’s is om een groepsprotocol voor mannelijke migranten te ontwikkelen. Hier wordt inmiddels aan gewerkt met subsidie van ZonMw.
