Ergotherapie: een effectief en goedkoop middel om vallen te voorkomen en ouderen hun zelfstandigheid te laten behouden

Inleiding Dit artikel beschrijft de effectiviteit van ergotherapie voor zelfstandig wonende ouderen, gebaseerd op resultaten van een systematische review.

Methoden Wij zochten naar relevante literatuur in Cinahl, EMBASE, AMED, Scisearch en het Cochrane Controlled Trials Register (juli 2002), en in MEDLINE (mei 2006). Het zoekresultaat, 21 onderzoeken, bevatte gerandomiseerde gecontroleerde trials (RCT’s), gecontroleerde klinische trials en voor-navergelijkingen. Daarbij waren 13 RCT’s, waarvan er 8 voldeden aan de gestelde eisen voor methodologische kwaliteit. Wij onderscheidden een viertal ergotherapeutische interventies. Voor het samenvoegen van de uitkomsten van de afzonderlijke onderzoeken gebruikten wij de ‘best evidence’-synthese. Een methode die de bewijskracht toetst aan de hand van beslisregels over het gebruikte design, de methodologische kwaliteit, het type uitkomstmaat en statistisch significante uitkomsten.

Resultaten Er is sterk bewijs dat adviezen over hulpmiddelen thuis ouderen effectief helpen hun zelfstandigheid te behouden. Een combinatie van advies en trainen van activiteiten blijkt tevens de kans op vallen te verminderen. Ergotherapie helpt bovendien ook ouderen die geen specifieke medische diagnose hebben bij het verbeteren of behouden van de zelfstandigheid, de sociale participatie en het welbevinden. Onderzoeken naar het effect van ergotherapie die gericht is op de mantelzorger zijn van onvoldoende kwaliteit om uitspraken te kunnen doen over de effectiviteit van deze interventie.

Beschouwing Een aantal systematische reviews met betrekking tot de effectiviteit van ergotherapie bij ouderen bevestigt de gevonden resultaten. Ergotherapie levert een belangrijke bijdrage aan het veilig en zelfstandig thuis functioneren van de oudere mens. Ook onderzoeken naar de kosteneffectiviteit van ergotherapie tonen aan dat deze kosten in de zorg bespaart.