Het immuunsysteem heeft zich in de evolutie ontwikkeld als een afweersysteem tegen infectieuze agentia. Individuen met een deficiënt immuunsysteem bezwijken aan infecties als ze niet behandeld worden; er bestaat daarom een selectieve evolutionaire druk op de ontwikkeling van een efficiënter immuunsysteem. Naast dit normale reageren op schadelijke binnendringende agentia kan het immuunsysteem echter ook ziekte veroorzaken door op abnormale, inefficiënte wijze te reageren: 1. door een excessieve of afwijkende afweerreactie op te bouwen tegen relatief onschadelijke agentia, met als gevolg allergie; 2. door een afweerreactie op te bouwen tegen lichaamseigen componenten, met als gevolg auto-immuunziekten. De afweerreacties worden uitgevoerd door allerlei immuuncellen (bijv. lymfocy ten en mononucleaire fagocyten) en hun producten (bijv. antistoffen en cytokinen). Deze cellen kunnen maligne ontaarden en abnormale producten afleveren, met als gevolg de ontwikkeling van lymfomen, leukemieën en monoklonale gammopathieën (paraproteïnemieën).
