Ongeveer 10 % van de mensen met keelpijn raadpleegt een arts. Acute keelpijn (<14 dagen) wordt meestal veroorzaakt door een virus. Een keelontsteking door een virus gaat veelal gepaard met neusverkoudheid en hoesten. Een keelontsteking van virale, maar ook een van bacteriële oorsprong heeft meestal een mild natuurlijk beloop en duurt niet langer dan een week. Uiteindelijk bepaalt de ernst van het klinisch beeld, zoals toenemende slikpijn, trismus, unilaterale peritonsillaire zwelling en/of ernstige beperking van dagelijkse activiteiten, of de patiënt in aanmerking komt voor penicilline. Langer bestaande keelpijn (>14 dagen) heeft vaak een niet-infectieuze oorzaak, zoals inademing van droge lucht of rook, verkeerd stemgebruik of keelschrapen en, zelden, een maligniteit. Bij risicopatiënten of een langer durend beloop kan nadere diagnostiek zinvol zijn. Bloedonderzoek is slechts geïndiceerd indien aan een ernstige aandoening (maligniteit) wordt gedacht of het vaststellen van een eventuele mononucleosisinfectie van belang wordt geacht.