Pijn en pijngedrag kunnen worden aangeleerd. Door plastische veranderingen in ons zenuwstelsel kan de gevoeligheid voor pijn toe- of afnemen. Verschillende vormen van leren kunnen hierbij een rol spelen, zoals klassieke en operante conditionering, cognitief leren, imitatieleren. De eigenschappen van ons neurale pijnsysteem worden in sterke mate bepaald door wat we meegemaakt hebben: oorlog, mishandeling, incest, ziekten, bevalling, medische ingrepen, maar ook door de actuele situatie: het krachtenspel binnen het gezins- of familiesysteem, negatief of positief gekleurde informatie van hulpverleners, kennissen of collega’s. Pijn kan een speciale plaats krijgen binnen sociale communicatiepatronen. Inzicht in deze leerprocessen impliceert dat men bewust en doelgericht gebruik kan maken van leerprincipes om pijn en pijngedrag onder controle te krijgen. Pijn en pijngedrag kunnen ook worden afgeleerd.
