Fysiotherapie bij peesaandoeningen

Voorwerk

1. Inleiding

Samenvatting

Hoofdstuk 1 vormt de inleiding van het boek over peesaandoeningen. Dit hoofdstuk bevat de meest relevante basiskennis over pezen en peesaandoeningen. Eerst wordt de opbouw van een pees beschreven en geïllustreerd. Daarna volgt een overzicht van de meest voorkomende aandoeningen die een pees kunnen treffen. Behandeld worden achtereenvolgens de traumatische tendinitis, de ruptuur, de tendinitis door overbelasting, de tendinitis calcarea, auto-immuun tendinitiden, tendinose, enthesitis, apofysitis, het frictiesyndroom en de peesschedeontsteking.

Koos van Nugteren

2. Apofysitis van de spina iliaca anterior inferior

Samenvatting

Een 14-jarige hockeyster krijgt geleidelijk liespijn. Op deze leeftijd dient men rekening te houden met andere aandoeningen dan die bij volwassenen kunnen optreden. Zo kan er bij tieners sprake zijn van een epifysiolyse van de heupkop of van een apofysitis op verschillende locaties in het been. In dit geval heeft de patiënt een vrij veel voorkomende apofysitis van de spina iliaca anterior inferior. Het hoofdstuk beschrijft onder meer het ontstaansmechanisme, de verschillende voorkeurs locaties van een apofysitis en de beste behandeling van deze door fysiotherapeuten en artsen vaak niet herkende aandoening.

Koos van Nugteren

3. Trochanter major pijnsyndroom

Samenvatting

Laterale heuppijn komt bij ouderen veel voor en wordt vaak gediagnosticeerd als een bursitis trochanterica. Niet zelden bestaat de behandeling uit een corticosteroïdinjectie in de bursa. Een geïsoleerde bursitis komt echter zelden voor. Veel vaker is sprake van een peesprobleem rond de trochanter major al of niet in combinatie met een bursitis. De algemene term hiervoor is het trochanter major pijnsyndroom. Dit hoofdstuk beschrijft onder meer het ontstaansmechanisme, de bevindingen bij het klinisch onderzoek, de anatomie rond de trochanter major, de conservatieve therapie en enkele operatieve mogelijkheden.

Koos van Nugteren

4. Trochanter major pijnsyndroom: oefenprogramma

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert een concreet oefenprogramma dat kan worden gebruikt bij de behandeling van een trochanter major pijnsyndroom. Het programma bestaat uit krachttraining van heupabductoren en bovenbeenspieren.

Koos van Nugteren, Patty Joldersma

5. Peesruptuur van de m. quadriceps

Samenvatting

Soms kan door een relatief gering trauma de quadriceps volledig afscheuren van de patella. Dit hoofdstuk beschrijft een dergelijke casus. Hoewel een quadricepsruptuur vrij gemakkelijk te herkennen is, wordt dit letsel soms gemist bij een eerste onderzoek. Dit hoofdstuk maakt duidelijk hoe men een quadricepsruptuur herkent en wat de therapie is.

Koos van Nugteren

6. Quadricepsruptuur na operatief herstel: oefenprogramma

Samenvatting

Hoofdstuk 6 toont het oefenprogramma dat kan worden toegepast bij de revalidatie van een ruptuur van de m. quadriceps aan de patella na operatieve fixatie.

Koos van Nugteren

7. Iliotibiale-bandsyndroom (ITBS)

Samenvatting

Een 35-jarige vrouw krijgt pijn aan de buitenzijde van de knie tijdens hardlopen. Bij een dergelijke klacht is de meest waarschijnlijke oorzaak een iliotibiale-bandsyndroom. Deze hardloopblessure komt veel voor en kan zeer hardnekkig zijn als ze niet adequaat behandeld wordt. Dit hoofdstuk beschrijft een casus, de bevindingen bij onderzoek, de anatomie van de tractus iliotibialis, de oorzaak en de risicofactoren en ten slotte de behandeling van deze aandoening.

Patty Joldersma, Koos van Nugteren

8. Oefenprogramma iliotibiale-bandsyndroom (ITBS)

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert een concreet oefenprogramma dat kan worden gebruikt bij de behandeling van een tractus iliotibialisbandsyndroom. Het programma bestaat uit rekoefeningen, verbetering van de looptechniek, spierversterkende oefeningen van de heupabductoren en -exorotatoren en ten slotte spierversterking van de m. quadriceps.

Patty Joldersma, Koos van Nugteren

9. Apofysitis van de tuberositas tibiae en van de patella

Samenvatting

Een 14-jarige hockeyster krijgt anterieure kniepijn. Op deze leeftijd moet men dan sterk rekening houden met een aandoening van het nog niet volledig verbeende bot. Meestal is deze aandoening gelokaliseerd in de apofyse van de tuberositas tibiae of de onderpool van de patella. Dit hoofdstuk beschrijft de casus, oorzaken, symptomen en behandeling van deze onder sportende tieners veelvoorkomende aandoening.

Koos van Nugteren

10. Patellapeestendinose

Samenvatting

Een 26-jarige volleybalster krijgt pijn aan de voorzijde van de knie tijdens het sporten. Anterieure kniepijn bij sportende volwassenen wordt meestal veroorzaakt door een patellofemoraal probleem of door een tendinose van de kniepees. Het laatste wordt ook wel jumpers knee genoemd. Een patellapeestendinose kan in tegenstelling tot tendinose op andere locaties op vrij jonge leeftijd voorkomen. Het hoofdstuk beschrijft de casus, symptomen, de differentiaaldiagnostiek en ten slotte de behandeling. Een belangrijk deel van de behandeling bestaat uit oefentherapie. Drie typen oefentherapeutische programma’s worden beschreven.

Patty Joldersma, Koos van Nugteren

11. Patellapeestendinose: isometrisch krachtprogramma

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert het isometrische krachtprogramma dat kan worden gebruikt bij de behandeling van een patellapeestendinose.

Patty Joldersma, Koos van Nugteren

12. Patellapeestendinose: excentrisch krachtprogramma

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert het excentrische krachtprogramma dat kan worden gebruikt bij de behandeling van een patellapeestendinose.

Patty Joldersma

13. Oefenprogramma patellapeestendinose: heavy slow resistance (HSR) programma

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert het heavy slow resistance (HSR) programma dat kan worden gebruikt bij de behandeling van een patellapeestendinose.

Patty Joldersma

14. Mid-portion achillespeestendinose

Samenvatting

Een 62-jarige man krijgt tijdens en na het sporten steeds meer last van de achillespezen. Na drie maanden wordt hij onderzocht en er blijkt sprake van een klassieke achillespeestendinose. Het hoofdstuk beschrijft de casus, de symptomen, de conservatieve behandeling en ten slotte de operatieve behandeling. De conservatieve behandeling bestaat uit oefentherapie; het hoofdstuk beschrijft hiervoor twee vormen van krachttraining.

Koos van Nugteren, Patty Joldersma

15. Oefenprogramma mid-portion achillespeestendinose: excentrische krachttraining

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert een concreet oefenprogramma voor de behandeling van een achillespeestendinose. Het programma bestaat uit excentrische krachttraining en kan gemakkelijk door de patiënt thuis worden uitgevoerd.

Koos van Nugteren

16. Oefenprogramma achillespeestendinose: heavy slow resistance (HSR) programma

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert een nieuw oefenprogramma voor de behandeling van een achillespeestendinose. Het programma kan worden beschouwd als een alternatief voor excentrische krachttraining. Men noemt het heavy slow resistance (HSR) krachttraining. De oefeningen moeten in een fitnessruimte of in een fysiotherapiepraktijk met de juiste fitnessapparatuur worden uitgevoerd.

Koos van Nugteren, Patty Joldersma

17. Achillespeestendinopathie: differentiaaldiagnostiek

Samenvatting

Pijn rond de achillespees en calcaneus kan allerlei oorzaken hebben. Het is niet altijd gemakkelijk, maar het is wel belangrijk de juiste diagnose te stellen. Dit hoofdstuk geeft een overzicht van aandoeningen die kunnen voorkomen rond de achillespees en de calcaneus. Van iedere aandoening worden de symptomen en behandeling besproken. Aan bod komen de mid-portion achillespeestendinose, de inflammatoire en niet-inflammatoire insertietendopathie, slijmbeursontstekingen rond de achillespeesinsertie, de Haglundse exostose en de apofysitis calcanei.

Koos van Nugteren

18. Achillespeesruptuur

Samenvatting

Een 45-jarige obese vrouw gaat, nadat zij jaren niet gesport heeft, weer voor het eerst badmintonnen. Na tien minuten, bij het neerkomen na een sprong voelt ze een heftige pijnscheut achter de rechterenkel. Ze kan niet meer verder spelen. Dit is een kenmerkend verhaal van een patiënt die de achillespees scheurt. Het letsel wordt nog regelmatig gemist in de medische en paramedische praktijk. Toch is het klinisch beeld heel kenmerkend. Dit hoofdstuk beschrijft de belangrijkste symptomen, risicofactoren, de conservatieve therapie en ten slotte de voor- en nadelen van een operatie.

Koos van Nugteren

19. Achillespeesruptuur: oefenprogramma

Samenvatting

Hoofdstuk 19 toont het oefenprogramma dat kan worden toegepast in de revalidatie van een achillespeesruptuur. De oefeningen kunnen worden toegepast zowel bij conservatief beleid als na een operatie.

Koos van Nugteren

Nawerk