Otten MH. Maagbescherming bij vaatbescherming? De dilemma’s bij het juiste gebruik van acetylsalicylzuur en clopidogrel. Huisarts Wet 2007;50(5):210-4.
Acetylsalicylzuur (ASA) remt trombocytenaggregatie en beschermt daardoor goed tegen cardiovasculaire vaatschade. Het heeft echter ook een nadeel: substantiële gastro-intestinale bijwerkingen als dyspepsie (28%) en bloedingen (2,7%). Deze bijwerkingen ontstaan voornamelijk door remming van het cyclo-oxygenase-enzym (COX-1) in de mucosa van de tractus digestivus.
Clopidogrel geeft significant betere secundaire cardiovasculaire preventie, heeft minder bijwerkingen en beïnvloedt COX-1 niet. Het is dus een aantrekkelijk alternatief voor ASA, en nog maagvriendelijk ook. Toch lijkt ook clopidogrel de kans op maagbloedingen enigszins te verhogen. Dit zou kunnen komen door een vertraagde genezing van stille background ulcera in de maag.
Voor patiënten die een maagbloeding hebben gehad, geven ASA (15%) en clopidogrel (12%) een vergelijkbare kans op een recidief binnen een jaar. Daarom wordt geadviseerd om bij een verhoogd risicoprofiel voor gastro-intestinale complicaties maagbescherming met een protonpompremmer te geven, zowel bij ASA als bij clopidogrel. Dit geldt zeker voor de potentiërende combinatietherapie met beide middelen. Cardiologen geven deze behandeling vaak bij het acuut coronair syndroom of na percutane coronaire interventie met of zonder stentplaatsing.
Het is onjuist om te concluderen dat er voor clopidogrel bij gastro-intestinale complicaties geen indicatie meer zou bestaan. Clopidogrel wordt niet gegeven om de kans op maagbloedingen te verminderen, maar voor een betere secundaire preventie tegen cardiovasculaire risico’s.