Skip to main content

Welkom bij Scalda & Bohn Stafleu van Loghum

Scalda heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen.Je kunt de producten hieronder links aanschaffen en rechts inloggen.

Registreer

Schaf de BSL Academy aan: 

BSL Academy mbo AG

Eenmaal aangeschaft kun je thuis, of waar ook ter wereld toegang krijgen tot Mijn BSL.

Heb je een vraag, neem dan contact op met Jan van der Velden.

Login

Als u al geregistreerd bent, hoeft u alleen maar in te loggen om onbeperkt toegang te krijgen tot Mijn BSL.

Top
Gepubliceerd in:

01-07-2013 | Wetenschap

Mantelzorg voor ouderen is geen vanzelfsprekendheid

Het is niet genoeg de zwakke op te helpen; men moet hem ook daarna nog steunen (Shakespeare, 1607).

Auteurs: A.C. Videler, E. van Meekeren, Prof. dr. S.P.J. van Alphen

Gepubliceerd in: GZ - Psychologie | Uitgave 5/2013

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

De dubbele vergrijzing heeft verregaande gevolgen voor de verdere inrichting van de somatische en geestelijke gezondheidszorg voor ouderen in Nederland en Vlaanderen. In de media is het maatschappelijke debat over hoe we de ouderenzorg goedkoper en slimmer organiseren zónder kwaliteitsverlies of bij voorkeur met een verbetering van kwaliteit voor ogen, in volle gang (http://www.mezzo.nl). Zo blijkt de inzet vooral te bestaan uit een grotere bijdrage van naastbetrokkenen. In de ouderenzorg kunnen onder naastbetrokkenen vooral mantelzorgers worden verstaan. Maar ook het betrekken van de professionele zorgverleners zoals verzorgenden en verpleegkundigen in de thuiszorg en het verzorgings- of verpleeghuis, is essentieel. Ons uitgangspunt is dat we het probleem van de (dubbele) vergrijzing van onze samenleving niet kunnen afwentelen op naastbetrokkenen zonder adequate interventies gericht op het maximaliseren van hun competentie. Een goede relatie met mantelzorgers en professionele zorgverleners is hierbij van cruciaal belang. Derhalve zou het goed zijn om naastbetrokkenen te monitoren op (dreigende) overbelasting. Dit artikel gaat in op de specifieke problematiek bij ouderen en bespreekt effecten hiervan op en interventies voor naastbetrokkenen. Ten slotte worden aanbevelingen gegeven voor de klinische praktijk van de GZ-psycholoog.
Literatuur
go back to reference Aneshensel, C.S., Pearlin, L.I., Mullan, J.T., Zarit, S.H., & Whitlatch, C.J. (1995). Profiles in caregiving: The unexpected career. New York: Academic Press. Aneshensel, C.S., Pearlin, L.I., Mullan, J.T., Zarit, S.H., & Whitlatch, C.J. (1995). Profiles in caregiving: The unexpected career. New York: Academic Press.
go back to reference Benbow, S.M., & Goodwillie, G. (2010). Think family: systemic therapy in later life. In: Pachana, N.A., Laidlaw, K., & Knight, B.G. Casebook of Clinical Geropsychology. New York: Oxford University Press. Benbow, S.M., & Goodwillie, G. (2010). Think family: systemic therapy in later life. In: Pachana, N.A., Laidlaw, K., & Knight, B.G. Casebook of Clinical Geropsychology. New York: Oxford University Press.
go back to reference Burgio, L.D., Schmid, B., & Johnson, M.N. (2008). Issues in assessment and intervention for distress in Alzheimer caregivers. In: Laidlaw, K., & Knight, B. Handbook of emotional disorders in later life. New York: Oxford University Press. Burgio, L.D., Schmid, B., & Johnson, M.N. (2008). Issues in assessment and intervention for distress in Alzheimer caregivers. In: Laidlaw, K., & Knight, B. Handbook of emotional disorders in later life. New York: Oxford University Press.
go back to reference Deeg, D. (2010). De nuldelijnsgezondheidszorg voor ouderen. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 23-32). Utrecht: De Tijdstroom. Deeg, D. (2010). De nuldelijnsgezondheidszorg voor ouderen. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 23-32). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Flint, A.J. (2005). Anxiety and its disorders in late life. Moving the field forward. American Journal of Geriatric Psychiatry, 13, 3-6.CrossRefPubMed Flint, A.J. (2005). Anxiety and its disorders in late life. Moving the field forward. American Journal of Geriatric Psychiatry, 13, 3-6.CrossRefPubMed
go back to reference Heeren, T.J., Kat, M.G., & Stek, M.L. (2001). Inleiding. In: T.J. Heeren, M.G. Kat & M.L. Stek (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 11-13). Utrecht: De Tijdstroom. Heeren, T.J., Kat, M.G., & Stek, M.L. (2001). Inleiding. In: T.J. Heeren, M.G. Kat & M.L. Stek (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 11-13). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Jansen, A.P.D., Van Hout, H.P.J., Nijpels, G., Rijmen, F., Dröes, R.M., Pot, A.M., Schellevis, F.G., Stalman, W.A.B., & Van Marwijk, H.W.J. (2011). Effectiveness of casemanagement among older adults with early symptoms of dementia and their primary informal caregivers: A randomized clinical trial. International Journal of Nursing Studies (48), 933-43. Jansen, A.P.D., Van Hout, H.P.J., Nijpels, G., Rijmen, F., Dröes, R.M., Pot, A.M., Schellevis, F.G., Stalman, W.A.B., & Van Marwijk, H.W.J. (2011). Effectiveness of casemanagement among older adults with early symptoms of dementia and their primary informal caregivers: A randomized clinical trial. International Journal of Nursing Studies (48), 933-43.
go back to reference Kat, M., Kerssens, C., Kohler, S., & Meesters, P.D. (2010). Schizofrenie en verwante psychotische stoornissen. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 407-420). Utrecht: De Tijdstroom. Kat, M., Kerssens, C., Kohler, S., & Meesters, P.D. (2010). Schizofrenie en verwante psychotische stoornissen. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 407-420). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Klaver, M. & A-Tjak, J. (2006). Mediatieve gedragstherapie in het verpleeghuis: het gebruik van cognitief-gedragstherapeutische analyses en cognitieve interventies met een zorgteam. Gedragstherapie, 39, 5-21. Klaver, M. & A-Tjak, J. (2006). Mediatieve gedragstherapie in het verpleeghuis: het gebruik van cognitief-gedragstherapeutische analyses en cognitieve interventies met een zorgteam. Gedragstherapie, 39, 5-21.
go back to reference Koeck, A., Bouckaert, F., & Peuskens, J. (2007). Verzamelzucht als hoofdsymptoom van het diogenessyndroom. Tijdschrift voor Psychiatrie, 49, 195-199.PubMed Koeck, A., Bouckaert, F., & Peuskens, J. (2007). Verzamelzucht als hoofdsymptoom van het diogenessyndroom. Tijdschrift voor Psychiatrie, 49, 195-199.PubMed
go back to reference Knipscheer, K., (2006). Ouder worden in sociaal-culturele en omgevingscontext. In: A. Pot, Y. Kuin & M. Vink (Red.). Handboek Ouderenpsychologie (pp. 36-49). Utrecht: De Tijdstroom. Knipscheer, K., (2006). Ouder worden in sociaal-culturele en omgevingscontext. In: A. Pot, Y. Kuin & M. Vink (Red.). Handboek Ouderenpsychologie (pp. 36-49). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Kok, R., & Stek, M. (2010). Depressie. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 281-294). Utrecht: De Tijdstroom. Kok, R., & Stek, M. (2010). Depressie. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 281-294). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Leentjens, A., Eikelenboom, P., & van der Mast (2010). Delier. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 323-349). Utrecht: De Tijdstroom. Leentjens, A., Eikelenboom, P., & van der Mast (2010). Delier. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 323-349). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Meekeren, E. van (2012). Help, het wordt me te veel! Hoe je als naastbetrokkene overeind blijft. In de serie Zorgen voor je zelf. Amsterdam: Boom Meekeren, E. van (2012). Help, het wordt me te veel! Hoe je als naastbetrokkene overeind blijft. In de serie Zorgen voor je zelf. Amsterdam: Boom
go back to reference Meekeren, E. van & J. Baars (2011). Psychische stoornissen en naastbetrokkenen - Een praktijkboek voor behandelaars. Amsterdam: Boom. Meekeren, E. van & J. Baars (2011). Psychische stoornissen en naastbetrokkenen - Een praktijkboek voor behandelaars. Amsterdam: Boom.
go back to reference Meekeren, E. van & J. Baars (2011). Het eerste gesprek met naastbetrokkenen: de eerste klap is een daalder waard. GZ-Psychologie, 7, 16-22 Meekeren, E. van & J. Baars (2011). Het eerste gesprek met naastbetrokkenen: de eerste klap is een daalder waard. GZ-Psychologie, 7, 16-22
go back to reference Pot, A.M., Van Dyck, R., & Deeg, D.J.H. (1995). Ervaren druk door informele zorg: constructie van een schaal. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 26,214-219.PubMed Pot, A.M., Van Dyck, R., & Deeg, D.J.H. (1995). Ervaren druk door informele zorg: constructie van een schaal. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 26,214-219.PubMed
go back to reference Pot, A.M. (2007). Psychologische interventies voor mantelzorgers. In: Pot, A.M., Kuin, Y., & Vink, M. Handboek Ouderenpsychologie. Utrecht: De Tijdstroom. Pot, A.M. (2007). Psychologische interventies voor mantelzorgers. In: Pot, A.M., Kuin, Y., & Vink, M. Handboek Ouderenpsychologie. Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Qualls, S.H. (2008). Caregiver family therapy. In: Laidlaw, K., & Knight, B. Handbook of emotional disorders in later life. New York: Oxford University Press. Qualls, S.H. (2008). Caregiver family therapy. In: Laidlaw, K., & Knight, B. Handbook of emotional disorders in later life. New York: Oxford University Press.
go back to reference Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ). (2012). Redzaam ouder. Zorg voor niet-redzame ouderen vraagt om voorzorg voor iedereen. Den Haag: Raad voor de Volksgezondheid en Zorg. Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ). (2012). Redzaam ouder. Zorg voor niet-redzame ouderen vraagt om voorzorg voor iedereen. Den Haag: Raad voor de Volksgezondheid en Zorg.
go back to reference Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). (2002). Gezondheid op koers? Volksgezondheid Toekomst Verkenning. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). (2002). Gezondheid op koers? Volksgezondheid Toekomst Verkenning. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
go back to reference Schulz, R., Beach, S.R., Lind, B., Martire, L., Zdaniuk, B., Hirsch, C., Jackson, S., & Burton, L. (2001). Involvement in caregiving and adjustment to death of a spouse: findings from the Caregiver Health Effects Study, Journal of the American Medical Association, 285 (24), 3123-3129.CrossRefPubMed Schulz, R., Beach, S.R., Lind, B., Martire, L., Zdaniuk, B., Hirsch, C., Jackson, S., & Burton, L. (2001). Involvement in caregiving and adjustment to death of a spouse: findings from the Caregiver Health Effects Study, Journal of the American Medical Association, 285 (24), 3123-3129.CrossRefPubMed
go back to reference Schulz, R., Martire, L.M., & Klinger, J.N. (2005). Evidence-based caregiver interventions in geriatric psychiatry. Psychiatric Clinics of North America, 28, 1007-1038.CrossRefPubMed Schulz, R., Martire, L.M., & Klinger, J.N. (2005). Evidence-based caregiver interventions in geriatric psychiatry. Psychiatric Clinics of North America, 28, 1007-1038.CrossRefPubMed
go back to reference Schuurmans, J., & Weijnen (2003). Angststoornissen bij ouderen. In: W.T.A.M. Everaerd (Red.). Handboek klinische psychologie (band 4). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Schuurmans, J., & Weijnen (2003). Angststoornissen bij ouderen. In: W.T.A.M. Everaerd (Red.). Handboek klinische psychologie (band 4). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
go back to reference Schuurmans, J., Hendriks, G.J., & van Zelst, W. (2010). Angststoornissen. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 309-322). Utrecht: De Tijdstroom. Schuurmans, J., Hendriks, G.J., & van Zelst, W. (2010). Angststoornissen. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 309-322). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Stroomer-van Wijk, A. (2006). Delier. In: H.J. Luijendijk & A.J.B. Verkaaik (Red.). Handboek sociale geriatrie (pp. 125-140). Utrecht: De Tijdstroom. Stroomer-van Wijk, A. (2006). Delier. In: H.J. Luijendijk & A.J.B. Verkaaik (Red.). Handboek sociale geriatrie (pp. 125-140). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Trimbosinstituut (2006). Multidisciplinaire Richtlijn Depressie, Addendum Ouderen. Trimbosinstituut (2006). Multidisciplinaire Richtlijn Depressie, Addendum Ouderen.
go back to reference Van Alphen, S.P.J. (2007). Geronto-psychodiagnostiek in de GGZ. De Psycholoog, 10, 542-545. Van Alphen, S.P.J. (2007). Geronto-psychodiagnostiek in de GGZ. De Psycholoog, 10, 542-545.
go back to reference Van Alphen, S.P.J., Van Royen, R.J.J., & Videler, A.C. (2010). Gedragsadvisering. In: S.P.J. van Alphen (Red.). Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen. Diagnostiek, behandeling & gedragsadvisering (pp. 145-162). Amsterdam: Hogrefe. Van Alphen, S.P.J., Van Royen, R.J.J., & Videler, A.C. (2010). Gedragsadvisering. In: S.P.J. van Alphen (Red.). Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen. Diagnostiek, behandeling & gedragsadvisering (pp. 145-162). Amsterdam: Hogrefe.
go back to reference Van Alphen, S.P.J., Bolwerk, N., Videler, A.C., Tummers, J.H.A., Van Royen, R.J.J., Barendse, H.P.J., Verheul, R., & Rosowsky, E. (2012). Age related aspects and clinical implementations of diagnosis and treatment of personality disorders in older adults. Clinical Gerontologist, 1, 27-41.CrossRef Van Alphen, S.P.J., Bolwerk, N., Videler, A.C., Tummers, J.H.A., Van Royen, R.J.J., Barendse, H.P.J., Verheul, R., & Rosowsky, E. (2012). Age related aspects and clinical implementations of diagnosis and treatment of personality disorders in older adults. Clinical Gerontologist, 1, 27-41.CrossRef
go back to reference Verhey, F. (2010). Dementie. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 351-372). Utrecht: De Tijdstroom. Verhey, F. (2010). Dementie. In: R. van der Mast, T. Heeren, M. Kat, M. Stek, M. Vandenbulcke (Red.). Handboek Ouderenpsychiatrie (pp. 351-372). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Videler, A. (2008). Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: de Assepoester van de ouderenpsychiatrie? Tijdschrift voor Verpleeghuisgeneeskunde, 33, 184-187.CrossRef Videler, A. (2008). Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: de Assepoester van de ouderenpsychiatrie? Tijdschrift voor Verpleeghuisgeneeskunde, 33, 184-187.CrossRef
go back to reference Videler, A. & Van Royen, R. (2008). Persoonlijkheidsproblematiek bij ouderen: Psychotherapie en omgangsadvisering. In: Mooi, B. & Comijs, H.C. (red.). Ouderen en Persoonlijkheid: De klinische praktijk. Amsterdam: Harcourt. Videler, A. & Van Royen, R. (2008). Persoonlijkheidsproblematiek bij ouderen: Psychotherapie en omgangsadvisering. In: Mooi, B. & Comijs, H.C. (red.). Ouderen en Persoonlijkheid: De klinische praktijk. Amsterdam: Harcourt.
go back to reference Vitaliano, P.P., Zhang, J., & Scanlan, J.M. (2003). Is caregiving hazardous to one’s physical health? A meta-analysis. Psychological Bulletin, 129(6), 946-972.CrossRefPubMed Vitaliano, P.P., Zhang, J., & Scanlan, J.M. (2003). Is caregiving hazardous to one’s physical health? A meta-analysis. Psychological Bulletin, 129(6), 946-972.CrossRefPubMed
go back to reference Vugt, M.E. (2004). Behavioural problems in dementia. Caregiver problems. Academisch proefschrift. Maastricht: Neuropsych Publishers. Vugt, M.E. (2004). Behavioural problems in dementia. Caregiver problems. Academisch proefschrift. Maastricht: Neuropsych Publishers.
go back to reference Zarit, S.H., & Zarit, J.M. (2011). Mental disorders in older adults: Fundamentals of Assessment and Treatment. New York: Guilford Press. Zarit, S.H., & Zarit, J.M. (2011). Mental disorders in older adults: Fundamentals of Assessment and Treatment. New York: Guilford Press.
Metagegevens
Titel
Mantelzorg voor ouderen is geen vanzelfsprekendheid
Het is niet genoeg de zwakke op te helpen; men moet hem ook daarna nog steunen (Shakespeare, 1607).
Auteurs
A.C. Videler
E. van Meekeren
Prof. dr. S.P.J. van Alphen
Publicatiedatum
01-07-2013
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
GZ - Psychologie / Uitgave 5/2013
Print ISSN: 1879-5080
Elektronisch ISSN: 1879-5099
DOI
https://doi.org/10.1007/s41480-013-0035-5