Als arts praat u niet zomaar met uw patiënten of collega's, maar gebruikt u communicatie als professioneel hulpmiddel in het kader van uw beroepsuitoefening. U praat met een patiënt omdat u informatie wilt hebben, omdat u de patiënt uitleg geeft over een behandeling of omdat de patiënt u om advies vraagt. Om deze doelen te kunnen bereiken bent u aangewezen op de medewerking van uw gesprekspartner en deze medewerking staat of valt met de kwaliteit van de onderlinge communicatie. In het gesprek met een patiënt bent u als hulpverlener verantwoordelijk voor het gespreksverloop en de goede verstandhouding. U bent niet alleen de medisch deskundige in het contact; u bent tevens de gespreksleider en bovendien de ‘onderhoudsmonteur’ als er zich verstoringen in de communicatie voordoen. Om deze rol van deskundige in het contact te kunnen vervullen, is enig inzicht in communicatieve processen nodig. Daarnaast dient u te beschikken over een arsenaal aan gespreksvaardigheden, waarmee u uw gesprekken in goede banen kunt leiden en verstoringen in het contact kunt herstellen. Dit hoofdstuk vormt samen met het volgende hoofdstuk een inleiding op het thema Medische communicatie. In dit hoofdstuk komen de theoretische achtergronden over communicatie aan bod: wat is communicatie precies en op welke manieren communiceren wij met elkaar?