Onderzoek en behandeling van de thorax

Voorwerk

1. Inleiding

Inleiding

De thorax vormt een gesloten structuur van ribben, ribkraakbeen, borstbeen en wervels. (figuur 1.1). De belangrijkste functies van de thorax zijn: de ademhaling mogelijk maken en hart, maag en longen beschermen tegen inwerkend geweld.

Koos van Nugteren

2. Frequent optredende nek- en rugklachten bij een 23-jarige hockeyster

Inleiding

De patiënte krijgt nek- en rugpijn als zij langdurig in dezelfde houding zit. Verder ontstaat vooral lage rugpijn bij langdurig staan en slenteren. Zolang zij in beweging is, zijn er weinig problemen. Tijdens het sporten lijkt het alsof zij alles vergeet; er zijn dan nauwelijks klachten. Na zware trainingen en wedstrijden nemen de klachten juist toe.

Koos van Nugteren

3. Addendum: ziekte van Scheuermann

Inleiding

Toen in de loop van de evolutie primaten op twee benen gingen lopen, veranderden de krachten die op de wervelkolom inwerkten essentieel. Er ontstonden axiale belastingen op wervels en tussenwervelschijven. Om abrupte axiale belasting te verminderen evolueerde de wervelkolom zich tot een verende, gekromde structuur met cervicaal een lordose, thoracaal een kyfose en lumbaal weer een lordose. Axiale krachten werden opgevangen door vergroting van deze kyfolordotische kromming tijdens belasting; om te voorkomen dat de wervelkolom hierbij te ver zou krommen, ontwikkelden zich stevige ligamenten aan de convexe zijden van de wervelkolom. Bij toename van de kromming komen de ligamenten op rek. Er ontstaan daarbij echter ook compressiekrachten aan de concave zijde van de wervelkolom. Niet altijd is de mens in staat de axiale compressiekrachten aan de concave zijde van de wervelkolom op te vangen. Er zijn twee perioden in het leven waarbij relatief gemakkelijk letsel kan ontstaan.

Koos van Nugteren

4. Enkele jaren bestaande pijn in de thoracolumbale regio bij een 14-jarige jongen

Inleiding

We zien een gespierde jongeman met een duidelijk thoracolumbale hyperkyfose.

Jef Michielsen

5. Een 14-jarig meisje met een asafwijking van de wervelkolom

Inleiding

De patiënte heeft geen pijnklachten en functioneert verder normaal. Er zijn geen antecedenten in haar persoonlijke anamnese. De familieanamnese is blanco. Ze menstrueert sinds twee jaar.

Jef Michielsen

6. Addendum: idiopathische scoliose

Inleiding

Een scoliose wordt gedefinieerd als een laterale asafwijking op een staande röntgenfoto, waarbij een hoek >10° wordt gemeten met de methode van Cobb .

Jef Michielsen

7. Frequent recidiverende thoracale rugpijn bij een 76-jarige tengere vrouw

Inleiding

De patiënte heeft nu hevige thoracale rugpijn die verder toeneemt na enige tijd zitten of staan. Zij heeft moeite om thuis haar dagelijkse bezigheden vol te houden. Ook uit bed komen is voor haar een ramp.

Irma Pelgrim, Koos van Nugteren

8. Persisterende thoracale pijn na een val op de borst met een axiaal hoofdtrauma

Inleiding

Afgezien van de inmiddels goed genezende hoofd- en gezichtswonden zijn er geen bijzonderheden.

Pat Wyffels

9. Hevige rugpijn bij een 17-jarig meisje na een ernstig verkeersongeval

Inleiding

Tijdens het huisbezoek zie ik een vermoeide patiënte, die zeer bleek ziet. Zij heeft eigenlijk constant tamelijk hevige, laagthoracale pijn die toeneemt bij beweging.

Pat Wyffels

10. Progressieve thoracale pijn bij een zeer sportieve 43-jarige man

Inleiding

De behandeling van een spondylitis ankylopoetica bestaat uit fysiotherapie/kinesitherapie in combinatie met medicatie.

Dos Winkel, Koos van Nugteren

11. Laagthoracale rechtszijdige pijn in de flank bij een 90-jarige vrouw, ontstaan na werkzaamheden in de tuin

Inlieding

De patiënte heeft slechts geringe pijn in rust. Bij bepaalde bewegingen, zoals draaien in bed, ontstaat echter laagthoracale pijn. Zij kan vanwege de pijn niet goed op de aangedane zijde liggen. Er is geen sprake van uitstraling naar de benen.

Koos van Nugteren

12. Pijn en stijfheid van rug, knie en enkel bij een 59-jarige man

Inleiding

De patiënt krijgt na enige tijd wandelen een vage, zeurende pijn aan de anterieure zijde van de knie en rond de achillespees. Verder heeft hij last van een stijve rug, vooral bij sporten. Hij heeft het gevoel dat het probleem de laatste paar maanden erger geworden is.

Koos van Nugteren

13. Addendum: DISH (ziekte van Forestier)

Inleiding

DISH staat voor diffuse idiopathische skeletale hyperostose. Het is een aandoening waarbij overmatige verbening plaatsvindt op allerlei plekken in het lichaam waar pezen en ligamenten aanhechten aan het bot. Hierdoor kunnen pijnklachten en verminderde beweeglijkheid ontstaan in de aangedane gewrichten.

Koos van Nugteren, Jorrit Jan Verlaan

14. Een 24-jarige man met tintelingen in de voet en een stijf gevoel van de kuit in een periode waarin hij veel wandelde

Inleiding

De patiënt heeft een abnormaal looppatroon: hij beweegt zich onzeker en kan niet langs een rechte lijn lopen. Bovendien zakt hij bij elke stap iets door zijn knieën, als teken van spierzwakte van de kniestrekkers.

Pat Wyffels

15. Nek-schouderklachten sinds vier maanden bij een 64-jarige vrouw

Inleiding

In rust is er sprake van slechts geringe zeurende pijn supraclaviculair.

Patty Joldersma, Koos van Nugteren

16. Stekende pijn onder de linkerborst bij een 20-jarige studente

Inlieding

Tijdens het onderzoek is de patiënte volledig klachtenvrij. Wel zegt zij lichte krachtsvermindering te ervaren in de linkerarm. Zij is rechtshandig.

Koos van Nugteren

17. Al weken bestaande pijn in de rechterschouder bij een 45- jarige man

Inleiding

De patiënt heeft pijn rond de schouder en het bovenste deel van de thorax rechts. De pijn is in rust voelbaar en lijkt niet duidelijk geprovoceerd te worden tijdens armbewegingen.

Julius Janssen

18. Een patiënt met thoracale pijn die toeneemt bij diep ademen, lachen en niezen

Inleiding

Geen pijn bij voor-achterwaartse en laterale druk op de thorax.

Philippe Van Elsen, Koos van Nugteren

19. Addendum: COPD

Inleiding

COPD staat voor chronic obstructive pulmonary disease ofwel chronische obstructieve longziekte. Hierbij is er sprake van een luchtwegobstructie als gevolg van abnormale ontstekingsreacties na blootstelling van de long aan min of meer toxische stoffen zoals sigarettenrook.

Koos van Nugteren, Julius Janssen

Nawerk