11. Positie en rol van de zorgvrager

In het nieuwe opleidingsprofiel gaat het bij ziek zijn steeds meer om het kunnen functioneren dan om het hebben van aandoeningen. Iemand die te maken krijgt met de gezondheidszorg wordt patiënt genoemd. De rol van patiënt wordt in de sociologische literatuur op een specifieke manier omschreven. Een van de elementen is dat de patiënt niet verantwoordelijk kan worden gesteld voor zijn ziek zijn. Daarom heeft hij recht op zorg. Van mensen wordt tegenwoordig gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gezondheid om te voorkomen dat zij weer in de rol van zieke terechtkomen. In de verpleegkundige literatuur wordt het begrip zorgvrager gebruikt. Van chronisch zieken kan worden gevraagd waar mogelijk de regie in eigen hand te nemen. Ook bij deze mensen ondersteunt en versterkt de verpleegkundige het zelfmanagement. In de GGZ spreekt men van herstelondersteunende zorg. In de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking zijn de principes van normalisatie en integratie belangrijk.