Preventie in brede zin omvat ziektepreventie, gezondheidsbevordering en gezondheidsbescherming. Ziektepreventie is het voorkómen van ziekte of gezondheidsproblemen. Ziektepreventie wordt toegepast in de individuele patiëntenzorg en bij (groepen uit) de bevolking zoals bij bevolkingsonderzoek (screening). Gezondheidsbevordering is gericht op het verbeteren van gezondheid. GGD’en hebben preventie als taak op grond van de Wet Publieke Gezondheid. Gezondheidsbescherming omvat maatregelen om mensen te beschermen tegen schadelijke invloeden, bijvoorbeeld door wetten, regels en voorzieningen. Klassiek is de indeling in primaire, secundaire en tertiaire preventie. Actueler is de indeling naar doelgroep: universele, selectieve, geïndiceerde en zorggerelateerde preventie. GGD’en werken in opdracht van gemeenten, maar voeren ook (rijks)overheidstaken uit. Hun preventie-instrument en zijn: voorlichting, voorzieningen, verdragen (samenwerkingsafspraken). Omdat screening als preventievorm niet altijd nuttig is, komen eisen aan screeningsprogramma’s aan bod. En er is aandacht voor de financiering van preventie, kosten en kosteneffectiviteit. Het RIVM adviseert de minister van Volksgezondheid over preventiebeleid.
