Preventie werkt!

Recent onderzoek toont aan dat het aantal kinderen met overgewicht na enkele decennia van systematische toename lijkt te stabiliseren. Ik had u graag meegedeeld dat dit de verdienste is van de voortdurende inspanning van jeugd- en andere gezondheidsprofessionals om een gezondere (lees ‘minder dikmakende’) omgeving te creëren, maar daar is momenteel geen bewijs voor (evenmin voor het tegendeel trouwens). Een andere verklaring is dat een status quo werd bereikt waar de meeste vatbare individuen overgewicht hebben ontwikkeld, en niet vatbare individuen immuun blijven voor de obesogene omgeving. Deze hypothese is verontrustend omdat het risico bestaat dat overgewicht bij vatbare individuen verder evolueert tot meer extreme vormen van obesitas, en dat geassocieerde ziekten bij kinderen en jongeren, nog verder zullen toenemen. Denk aan verhoogde bloeddruk en type 2 diabetes. Helaas blijkt uit de bevindingen die Van Vuuren en collega’s in dit nummer rapporteren, dat extreme obesitas een reëel probleem is bij kinderen op de basisschool in Amsterdam. Dit gaat gepaard met een verhoogd risico op psychosociale en opvoedingsproblemen. Méér kans op problemen ondanks een gelijke prevalentie van overgewicht. Een derde mogelijke oorzaak voor de stabilisering is eerder cultureel. Een gezonde levensstijl is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een product dat vermarkt wordt door bekende en minder bekende mediafiguren. Meer bewegen en bewust eten zijn vaste (en gunstige!) ingrediënten van dit product, dat verder al te vaak gebaseerd is op trendy maar niet altijd even wetenschappelijk gefundeerde theorieën. Zou dat de blijvende sociale en culturele ongelijkheid kunnen verklaren die Van Vuuren en collega’s nog rapporteren? Vooralsnog ontbreekt ook hiervoor het bewijs, maar bedenk wel dat dergelijke trends gewoonlijk niet gelijk doordringen in alle lagen van de bevolking. …