6 Kwalitatief onderzoek

In dit hoofdstuk maak je kennis met kwalitatief onderzoek. Dit gebeurt vanuit een aantal invalshoeken, zoals het doel van kwalitatief onderzoek, de keuze voor kwalitatief onderzoek, de uitgangspunten van en de filosofie achter kwalitatief onderzoek. Vervolgens komen de drie meest gangbare methoden met hun verschillen en overeenkomsten aan bod: Grounded Theory, etnografie en fenomenologie. Ook komt de wijze waarop je een inhoudsanalyse doet aan de orde. De begrippen ‘validiteit’, ‘betrouwbaarheid’ en ‘evaluatie’ worden besproken in relatie tot kwalitatief onderzoek. Met een kritische blik kijkt dit hoofdstuk naar de betekenis, de bruikbaarheid en de waarde van kwalitatief onderzoek voor de gezondheidszorg. Het meest kenmerkende dat naar voren komt in dit hoofdstuk, is dat men door middel van kwalitatief onderzoek zicht krijgt op ervaringen, belevingen en achterliggende redenen van keuzes zoals die door mensen worden gemaakt, met andere woorden: de innerlijke wereld van de mens. Een ander zeer typisch kenmerk van kwalitatief onderzoek dat naar voren komt, is dat kwalitatief onderzoek zich richt op de aard of de eigenschap van het probleem, niet op de mate waarin het probleem voorkomt. Voor de onderzoeker die kwalitatief onderzoek gaat doen betekent deze vorm van onderzoek: leren luisteren, kritisch observeren, geduldig analyseren en tot vervelens toe teruggaan naar de data om een juist inzicht te krijgen in de sociale werkelijkheid van mensen.