Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen

Welkom bij Scalda & Bohn Stafleu van Loghum

Scalda heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen.Je kunt de producten hieronder links aanschaffen en rechts inloggen.

» Andere revante producten voor Scalda studenten en medewerkers.

Registreer

Schaf de BSL Academy aan: 

BSL Academy mbo AG

Eenmaal aangeschaft kun je thuis, of waar ook ter wereld toegang krijgen tot Mijn BSL.

Heb je een vraag, neem dan contact op met Jan van der Velden.

Login

Als u al geregistreerd bent, hoeft u alleen maar in te loggen om onbeperkt toegang te krijgen tot Mijn BSL.

Inloggen
Top

2024 | Boek

Zonder doel kun je niet scoren hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Doelgestuurd behandelen in de cognitieve gedragstherapie

Een praktische handleiding

Auteurs: Colin van der Heiden, Kees Korrelboom

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
insite
ZOEKEN

Over dit boek

Dit boek helpt behandelaren in de ggz om doelgestuurd te behandelen en daarmee behandelingen efficiënter te maken. Het beschrijft de achtergrond én de uitvoering in de klinische praktijk.

Doelgestuurd behandelen in de cognitieve gedragstherapie laat zien hoe belangrijk het is om aan het begin van de behandeling concrete en haalbare doelen te stellen en daarop te sturen. Dat wil zeggen dat behandelingen worden afgerond zodra de doelen behaald zijn, maar ook als duidelijk wordt dat deze niet haalbaar zijn. Het toepassen van doelgestuurde principes is vooral een attitudeverandering, allereerst bij de behandelaar maar ook bij de patiënt.

Na een inleidend hoofdstuk waarin de achtergronden en contouren van doelgestuurd behandelen uit de doeken worden gedaan, wordt in de daarop volgende vier hoofdstukken geschetst hoe elk van de doelgestuurde principes in de praktijk kan worden toegepast.

Het boek biedt concrete handvatten om aan de slag te gaan, aan de hand van onderwerpen als verwachtingenmanagement, doelen formuleren, taakverdeling, meten en evalueren en sturen op uitkomsten. De werkwijze wordt geïllustreerd aan de hand van casusbeschrijvingen en gespreksfragmenten.

Auteurs zijn Colin van der Heiden en Kees Korrelboom. Colin van der Heiden is klinisch psycholoog en psychotherapeut en supervisor van de VGCt. Hij werkt op zzp-basis voor diverse zorginstellingen en is als onderzoeker in dienst van de Parnassia Groep. Kees Korrelboom is klinisch psycholoog en psychotherapeut en emeritus bijzonder hoogleraar bij het departement Medische en Klinische Psychologie van Tilburg University.

Inhoudsopgave

Voorwerk
1. Zonder doel kun je niet scoren
Over het waarom en hoe van doelgestuurd behandelen
Samenvatting
Doelgestuurd behandelen beoogt behandelingen efficiënter en effectiever te maken en demoralisatie bij zowel patiënten als behandelaars te voorkomen. Dit wordt nagestreefd door behandelingen specifiek te richten op het bereiken van concrete, bij aanvang van de behandeling opgestelde doelen, door de voortgang in de richting van die doelen frequent in kaart te brengen en door consequenties te verbinden aan de uitkomsten van die evaluaties. Dat wil zeggen dat behandelingen worden afgerond zodra de doelen behaald zijn, maar ook als duidelijk wordt dat deze niet haalbaar zijn. Doelgestuurd behandelen is geen nieuwe therapievorm, maar een procedureel kader waarbinnen bestaande therapeutische interventies worden toegepast. Het toepassen van de doelgestuurde principes behelst vooral een attitudeverandering. Allereerst bij de behandelaar, en via hem bij de patiënt. Na een schets van het ‘waarom’ worden in dit hoofdstuk de principes van doelgestuurd behandelen kort beschreven.
Colin van der Heiden, Kees Korrelboom
2. Rules of engagement: randvoorwaarden en spelregels
Samenvatting
In dit hoofdstuk worden de do’s and don’ts beschreven die als het ware de spelregels binnen de therapie vormen: wat kan de patiënt van de therapeut en de therapie verwachten en wat wordt vanuit de therapie van de patiënt verwacht? Deze zogenaamde rules of engagement worden in de eerste therapiefase besproken, zodat verwachtingen die de patiënt heeft van de behandeling ingeschat en zo nodig beïnvloed kunnen worden. Bovendien wordt snel duidelijk of de patiënt zich kan vinden in de werkwijze van de behandelaar en in de rol die aan hemzelf in het behandelproces is toebedacht. Deze commitment van de patiënt aan de behandeling en de behandelfilosofie vormt een belangrijk criterium voor succes. De volgende rules of engagement worden besproken: transparantie en consequentheid van de therapeut; de patiënt zal therapeutische taken moeten uitvoeren; de behandeling is focaal en richt zich op vooraf vastgestelde behandeldoelen; die doelen vormen de bakens waarop de therapie koerst.
Colin van der Heiden, Kees Korrelboom
3. Doelen stellen in de klinische praktijk: hoe doe je dat?
Samenvatting
Behandeldoelen helpen de focus in de behandeling te behouden en maken gerichte evaluatie van de voortgang mogelijk. Zij maken dus ook helder of een behandeling al dan niet afgesloten kan worden. Daarvoor dienen doelen wel concreet en meetbaar te zijn. Om tot concrete en meetbare doelen te komen wordt de SMART-methode gebruikt. Daarbij worden doelen zo veel mogelijk in gedragstermen geformuleerd: wat doet de patiënt na een succesvolle behandeling wel weer wat hij nu vanwege zijn klachten niet – meer – doet, en wat doet de patiënt dan niet meer wat hij nu vanwege zijn klachten wel doet? (Specifiek en Meetbaar.) Ook wordt beoordeeld of het behalen van deze doelen voor de patiënt relevant is: als deze doelen behaald zijn, kan de patiënt dan zonder behandeling verder? (Acceptabel.) Tot slot wordt ingeschat of het behalen van de behandeldoelen realistisch (behoort het tot de mogelijkheden van de patiënt?) en op redelijke termijn haalbaar is (Realistisch en Tijdgebonden).
Colin van der Heiden, Kees Korrelboom
4. Focus houden in de behandeling
Samenvatting
Doelgestuurd behandelen is bij uitstek een focale behandeling. De foci van de behandeling zijn de SMART-geformuleerde therapiedoelen en de daarmee samenhangende casusconceptualisatie en het behandelplan. Meer dan bij de meeste andere behandelwijzen zal de doelgestuurd werkende therapeut deze drie centraal stellen in al zijn therapeutisch doen en laten. Zij vormen de bakens waarop de behandeling koerst. Van therapist en therapy drift is sprake wanneer de koers gaat afwijken van deze bakens. Vaak gaat een therapie die is opgezet als een ‘doe-therapie’ dan over in een ‘praat-therapie’. Hoewel dat praten door de patiënt als veilig en steunend kan worden ervaren, raakt het realiseren van concrete behandeldoelen steeds verder op de achtergrond. Met als risico dat wat als curatieve therapie begon, verwordt tot een reeks praatsessies die niet meer tot gezondheidswinst leiden. Oorzaken van dat afdrijven en manieren om dat tegen te gaan worden in dit hoofdstuk besproken.
Colin van der Heiden, Kees Korrelboom
5. Doelen als bakens waar de behandeling op vaart
Samenvatting
Sturen op concrete, meetbare doelen is een belangrijke pijler in doelgestuurd behandelen. Om te kunnen sturen is het noodzakelijk te weten of de behandeling op koers ligt richting die doelen. Daarom vormen hoogfrequente (korte) evaluaties een vast onderdeel van doelgestuurde behandelingen. Naast de min of meer gangbare ROM-instrumenten gebruikt de doelgestuurde behandelaar daarvoor klachtspecifieke vragenlijsten en VAS-schalen, waarbij de patiënt per doel op een tienpuntsschaal aangeeft in hoeverre hij is opgeschoten in de richting van dit doel. Aan de uitkomsten van die evaluaties worden nadrukkelijk consequenties voor de behandeling verbonden: afsluiten als de doelen behaald zijn, doorgaan op dezelfde weg als de behandeling op koers ligt, bijsturen als de behandeling onvoldoende op koers ligt en afsluiten als duidelijk wordt dat de doelen niet (verder) haalbaar zijn. In dit hoofdstuk wordt toegelicht hoe dit in de klinische praktijk kan worden vormgegeven.
Colin van der Heiden, Kees Korrelboom
6. Slotbeschouwing en knelpunten
Samenvatting
In dit afsluitende hoofdstuk wordt ingegaan op een aantal mogelijke knelpunten bij doelgestuurd behandelen, en hoe daarmee om te gaan. Achtereenvolgens wordt beschreven op welke manier probleemgestuurd en doelgestuurd behandelen samen kunnen gaan, wordt ingegaan op de vraag wat er moet gebeuren met patiënten van wie de behandeling wordt afgesloten omdat behandeldoelen niet (verder) haalbaar blijken te zijn, wordt betoogd dat ‘vinger-aan-de-pols’-contacten om terugval te voorkomen niet passend zijn vanuit een doelgestuurde behandelvisie, en wordt beschreven hoe doelgestuurd behandelen kan worden ingezet in geval van comorbiditeit. Tot slot wordt ingegaan op de ‘flexibele inzet van sessies’; dat is nu nog slechts een aandachtspunt, maar in de toekomst mogelijk een aanbeveling bij doelgestuurd behandelen.
Colin van der Heiden, Kees Korrelboom
Nawerk
Meer informatie
Titel
Doelgestuurd behandelen in de cognitieve gedragstherapie
Auteurs
Colin van der Heiden
Kees Korrelboom
Copyright
2024
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-368-2992-2
Print ISBN
978-90-368-2991-5
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2992-2