Keuzevrijheid is een cruciale voorwaarde voor het slagen van het systeem van gereguleerde concurrentie in de gezondheidszorg. Jaarlijks moeten verzekerden onbelemmerd kunnen overstappen naar een andere zorgverzekeraar. Een verzekerde zal overstappen indien de verwachte overstapbaten per saldo groter zijn dan de verwachte overstapkosten. Een vragenlijst onder 1.091 leden van het StemPunt-panel van Motivaction wijst uit dat verzekerden bij de keuze van hun zorgpolis voor 2013 voornamelijk prijsgerelateerde overstapbaten aanwezig achtten. Voor een groot deel van de nietoverstappers vormde tevredenheid de belangrijkste reden om niet over te stappen naar een andere zorgverzekeraar per 1 januari 2013. Desondanks was de aanwezigheid van een overstapkost voor 43% van de niet-overstappers, en dan voornamelijk voor ongezonde jongeren, de belangrijkste reden om niet over te stappen. Het mogelijke verlies van de verworven voordelen bij de huidige zorgverzekeraar blijkt hierbij de grootste overstapkost te zijn. Hoge overstapkosten van bepaalde subgroepen van verzekerden die niet opwegen tegen de overstapbaten, kunnen echter resulteren in verminderde prikkels voor zorgverzekeraars om in te spelen op hun specifieke preferenties. Daarom dienen de overstapkosten van alle subgroepen van verzekerden tot een minimum beperkt te worden. Door de toenemende selectieve zorginkoop van zorgverzekeraars nemen naar verwachting zowel de overstapbaten als de overstapkosten toe. Voor de verwezenlijking van de beoogde effecten van gereguleerde concurrentie dienen de overstapkosten echter niet harder te stijgen dan de overstapbaten.
