Als voorbereiding op de verschillende manieren waarop onderzoek gedaan kan worden en de aspecten die daarbij een rol spelen (en daarmee als voorbereiding op de rest van dit boek), geeft dit hoofdstuk een korte inleiding op ‘de wetenschap’.
Ieder onderzoek kent een aantal stappen die voor vrijwel alle onderzoeksmethodieken gelijk zijn. Het begint met het vaststellen van het onderzoeksthema en het zich verdiepen in de materie door middel van lezen. Op basis van de literatuurstudie en eventuele oriëntatie ‘in het veld’ (bij experts bijvoorbeeld) kan de onderzoeksvraag worden geformuleerd en kan de daarbij passende onderzoeksmethodiek worden bepaald. Onderzoeksvraag en -methodiek vinden hun neerslag in een onderzoeksvoorstel. Het onderzoeksvoorstel vormt het uitgangspunt voor gesprekken met de vertegenwoordigers van potentiële onderzoeksvelden (en vaak ook voor subsidieaanvragen). Wanneer toegang tot het onderzoeksveld is verkregen, kunnen de onderzoeksdata verzameld gaan worden. Deze data worden geanalyseerd en geïnterpreteerd. Bij bepaalde onderzoeksmethoden kan dit de aanleiding vormen voor een nieuwe en/of verdiepte vorm van data verzamelen (zie hoofdstuk 6). De gevonden onderzoeksresultaten moeten vervolgens helder worden gepresenteerd: in artikelen, boeken, of op symposia.
Bij ieder onderzoek dient men zich af te vragen of het ethisch en juridisch verantwoord is om dit onderzoek onder deze condities bij deze patiëntencategorie te doen. Privacy, toelaatbaarheid, beschadiging van mensen en de machtspositie van de onderzoeker zijn voorbeelden van thema’s die voortdurend afgewogen moeten worden voordat men toestemming kan geven voor het onderzoek (zie hoofdstuk 3).
Verder geeft dit hoofdstuk een vooruitblik op verschillende stromingen en methodieken binnen de wereld van onderzoek en hun wetenschapsfilosofische achtergronden: inductieve en deductieve methoden, kwalitatief en kwantitatief onderzoek.
Tot slot kent het hoofdstuk een korte beschouwing over het doen van literatuuronderzoek ten behoeve van een onderzoeksproject.
