Welkom bij Scalda & Bohn Stafleu van Loghum
Scalda heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen.Je kunt de producten hieronder links aanschaffen en rechts inloggen.
Gepubliceerd in:
2011 | OriginalPaper | Hoofdstuk
27 Pijn op de borst
Auteurs : H.C.P.M. van Weert, R.J.G. Peters, H.G.L.M. Grundmeijer
Gepubliceerd in: Diagnostiek van alledaagse klachten
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
share
DELEN
Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)
-
Optie A:
-
Optie B:Deel de link per e-mail
Samenvatting
Pijn op de borst komt vaak voor en lang niet alle mensen gaan ermee naar de dokter. Bij degenen die wel komen, gaat het in meer dan de helft van de gevallen om relatief onschuldige aandoeningen. Van belang voor de huisarts en de SEH-arts is echter om zo snel mogelijk en met een zo groot mogelijke zekerheid cardiale ischemie, longembolie, dissectie van de aorta en pneumothorax uit te sluiten. Alle genoemde aandoeningen vereisen immers snel handelen.
Wat betreft cardiale ischemie is de anamnese het belangrijkste instrument. De negatief voorspellende waarde ervan is, zeker bij een populatie met een lage a-priorikans, zeer groot. De aard van de pijn en bijkomende symptomen, de aanwezigheid van risicofactoren en een cardiale voorgeschiedenis beïnvloeden de kans op een ACS, maar er is geen combinatie van anamnestische verschijnselen en bevindingen bij lichamelijk onderzoek die een acuut coronair syndroom kan aantonen of volledig kan uitsluiten. Een ECG tijdens de pijn is buitengewoon behulpzaam voor het in- en het uitsluiten van een ACS. Sluitend bewijs voor myocardschade heeft men pas in handen na markerbepalingen. Angina pectoris blijft een anamnestische diagnose. Bij diagnostische twijfel staan verschillende diagnostische strategieën ter beschikking.
Een longembolie kan afdoende worden uitgesloten met behulp van een beslisregel en een D-dimeerbepaling, maar om deze aan te tonen is (multidetectie) CT noodzakelijk. Bij twijfel over de aanwezigheid van een pneumothorax kan een X-thorax nuttig zijn, bij verdenking op een dissectie eventueel aangevuld met een D-dimeerbepaling. Bij een wijde aorta op de thoraxfoto zal een CT of MRI moeten volgen. Soms kan de dissectie met echocardiografie worden aangetoond.
Het gaat bij pijn op de borst in eerste instantie om triage. A-priorikansen voor cardiale ischemie zijn leeftijds- en geslachtsspecifiek bekend, de testkarakteristieken van de verschillende onderzoeksmethoden eveneens. Bij grote kans dient zo snel mogelijk te worden gehandeld, bij kleine kans heeft men de tijd om alternatieve verklaringen te onderzoeken.
Indien de klachten recidiveren of persisteren zonder dat er een afwijking wordt gevonden, is gedegen psychiatrische diagnostiek van groot belang.
Bij vermoeden van een reflux en bijbehorende spasmen kan men trachten een therapie ex juvantibus te starten.
Log in om toegang te krijgen
Literatuur
1.
go back to reference Linden MW van der, Westert GP, Bakker DH de. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk. Utrecht: Nivel/RIVM, 2005.
Linden MW van der, Westert GP, Bakker DH de. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk. Utrecht: Nivel/RIVM, 2005.
2.
go back to reference Shaper AG, Cook DG, Walker M, Macfarlane PW. Prevalence of ischaemic heart disease in middle aged British men. Br Heart J 1984;51:595-605.
Shaper AG, Cook DG, Walker M, Macfarlane PW. Prevalence of ischaemic heart disease in middle aged British men. Br Heart J 1984;51:595-605.
3.
go back to reference Cooper A, Calvert N, Skinner J, Sawyer L, Sparrow, K, Timmis A, et al. Chest pain of recent onset: Assessment and diagnosis of recent onset chest pain or discomfort of suspected cardiac origin. London: National Clinical Guideline Centre for Acute and Chronic Conditions, 2010
Cooper A, Calvert N, Skinner J, Sawyer L, Sparrow, K, Timmis A, et al. Chest pain of recent onset: Assessment and diagnosis of recent onset chest pain or discomfort of suspected cardiac origin. London: National Clinical Guideline Centre for Acute and Chronic Conditions, 2010
4.
go back to reference Graff MD, Dallara MD, Ross MD, Joseph MD, Itzcovitz MD. Impact on the Care of the Emergency Department Chest Pain Patient from the Chest Pain Evaluation Registry (CHEPER) Study. Am J Cardiol 1997;80:563-8.
Graff MD, Dallara MD, Ross MD, Joseph MD, Itzcovitz MD. Impact on the Care of the Emergency Department Chest Pain Patient from the Chest Pain Evaluation Registry (CHEPER) Study. Am J Cardiol 1997;80:563-8.
5.
go back to reference Goldman L, Kirtane AJ. Triage of patients with acute chest pain and possible cardiac ischemia: the elusive search for diagnostic perfection. Ann Intern Med 2003;139:987-95.
Goldman L, Kirtane AJ. Triage of patients with acute chest pain and possible cardiac ischemia: the elusive search for diagnostic perfection. Ann Intern Med 2003;139:987-95.
6.
go back to reference Lamberts H, Brouwer H, Mohrs J. Reason for encounter and episode oriented standard output from the transition project. Amsterdam: University of Amsterdam, Department of General Practice/Family medicine, 1991.
Lamberts H, Brouwer H, Mohrs J. Reason for encounter and episode oriented standard output from the transition project. Amsterdam: University of Amsterdam, Department of General Practice/Family medicine, 1991.
7.
go back to reference Huygen FJA, Hoogen H van der, Neefs WJ. Gezondheid en ziekte, een onderzoek van gezinnen. Ned Tijdschr Geneeskd 1983;127:1612-9.
Huygen FJA, Hoogen H van der, Neefs WJ. Gezondheid en ziekte, een onderzoek van gezinnen. Ned Tijdschr Geneeskd 1983;127:1612-9.
8.
go back to reference Lamberts H. Het huis van de huisarts. Lelystad: Meditext, 1991.
Lamberts H. Het huis van de huisarts. Lelystad: Meditext, 1991.
9.
go back to reference Lagro-Janssen ALM, Meulenbroek JAA. Sekseverschillen bij angina pectoris; een literatuuronderzoek. Ned Tijdschr Geneeskd 1997;141:1289-93.
Lagro-Janssen ALM, Meulenbroek JAA. Sekseverschillen bij angina pectoris; een literatuuronderzoek. Ned Tijdschr Geneeskd 1997;141:1289-93.
10.
11.
go back to reference Rutten FH, Grundmeijer HGLM, Grijseels EW, Bentum STB van, et al. NHG-Standaard Acuut coronair syndroom. Huisarts Wet 2005;46(14):831-43.
Rutten FH, Grundmeijer HGLM, Grijseels EW, Bentum STB van, et al. NHG-Standaard Acuut coronair syndroom. Huisarts Wet 2005;46(14):831-43.
12.
go back to reference Achem SR, Kolts BE, MacMath T, et al. Effects of omeprazole versus placebo in treatment of noncardiac chest pain and gastroesophageal reflux. Digestive Diseases and Sciences 1997;42:2138-45.
Achem SR, Kolts BE, MacMath T, et al. Effects of omeprazole versus placebo in treatment of noncardiac chest pain and gastroesophageal reflux. Digestive Diseases and Sciences 1997;42:2138-45.
13.
go back to reference Klinkman MS, Stevens D, Gorenflo DW. Episodes of care for chest pain. J Fam Pract 1994;38:345-52.
Klinkman MS, Stevens D, Gorenflo DW. Episodes of care for chest pain. J Fam Pract 1994;38:345-52.
14.
go back to reference Svavarsdóttir AE, Jónasson MR, Gudmundsson GH, Fjeldsted K. Chest pain in family practice. Diagnosis and long-term outcome in a community setting. Can Fam Physician 1996;42:1122-8.
Svavarsdóttir AE, Jónasson MR, Gudmundsson GH, Fjeldsted K. Chest pain in family practice. Diagnosis and long-term outcome in a community setting. Can Fam Physician 1996;42:1122-8.
15.
go back to reference Herlitz J, Karlson BW, Bång A, Lindqvist J. Characteristics and outcome for patients with acute chest pain in relation to whether they were transported with ambulance or not. Eur J Emerg Med 2000;7:195-200.
Herlitz J, Karlson BW, Bång A, Lindqvist J. Characteristics and outcome for patients with acute chest pain in relation to whether they were transported with ambulance or not. Eur J Emerg Med 2000;7:195-200.
16.
go back to reference Karlson BW, Herlitz J, Hartford M, Hjalmarson Å. Prognosis in men and women coming to emergency room with chest pain or other symptoms suggestive of acute myocardial infarction. Cor Artery Dis 1993;4:761-7.
Karlson BW, Herlitz J, Hartford M, Hjalmarson Å. Prognosis in men and women coming to emergency room with chest pain or other symptoms suggestive of acute myocardial infarction. Cor Artery Dis 1993;4:761-7.
17.
go back to reference Does E van der, Lubsen J, Pool J. Acute myocardial infarction: An easy diagnosis in general practice? J R Coll Gen Pract 1980;30:405-9.
Does E van der, Lubsen J, Pool J. Acute myocardial infarction: An easy diagnosis in general practice? J R Coll Gen Pract 1980;30:405-9.
18.
go back to reference Knottnerus JA, Ebbens E, Govaert ThME, Geus CA de. Klachten op de borst, omgaan met onzekerheden. Huisarts Wet 1985;28:159-64.
Knottnerus JA, Ebbens E, Govaert ThME, Geus CA de. Klachten op de borst, omgaan met onzekerheden. Huisarts Wet 1985;28:159-64.
19.
go back to reference Buntinx F, Truyen J, Embrechts P, Moreels G. Peeters R. Evaluating patients with chest pain using classification and regression trees. Family practice 1992;9(2):149-53.
Buntinx F, Truyen J, Embrechts P, Moreels G. Peeters R. Evaluating patients with chest pain using classification and regression trees. Family practice 1992;9(2):149-53.
20.
go back to reference Bijl RV, Zessen G van, Ravelli A, Rijk C de, Langendoen Y. Psychiatrische morbiditeit onder volwassenen in Nederland: het NEMESIS-onderzoek II. Prevalentie van psychiatrische stoornissen. Ned Tijdschr Geneeskd 1997;141:2453-60.
Bijl RV, Zessen G van, Ravelli A, Rijk C de, Langendoen Y. Psychiatrische morbiditeit onder volwassenen in Nederland: het NEMESIS-onderzoek II. Prevalentie van psychiatrische stoornissen. Ned Tijdschr Geneeskd 1997;141:2453-60.
21.
go back to reference Katon W, Hall ML, Russo J, et al. Chest pain: Relationship of psychiatric illness to coronary arteriografic results. Am J Med 1988;84:1-9.
Katon W, Hall ML, Russo J, et al. Chest pain: Relationship of psychiatric illness to coronary arteriografic results. Am J Med 1988;84:1-9.
22.
go back to reference Fleet RP, Dupuis G, Marchand A, et al. Panic disorder in coronary artery disease patients with noncardiac chest pain. J Psychosom Research 1998;44(1):81-90.
Fleet RP, Dupuis G, Marchand A, et al. Panic disorder in coronary artery disease patients with noncardiac chest pain. J Psychosom Research 1998;44(1):81-90.
23.
go back to reference Patterson RE, Horowitz SF. Importance of epidemiology and biostatistics in deciding clinical strategies for using diagnostic tests. A simplified approach using examples from coronary artery disease. JACC 1989;13(7):1653-65.
Patterson RE, Horowitz SF. Importance of epidemiology and biostatistics in deciding clinical strategies for using diagnostic tests. A simplified approach using examples from coronary artery disease. JACC 1989;13(7):1653-65.
24.
go back to reference Diamond GA, Forrester JS. Analysis of probability as an aid in the clinical diagnosis of coronary-artery disease. N Engl J Med 1979;300:1350-8.
Diamond GA, Forrester JS. Analysis of probability as an aid in the clinical diagnosis of coronary-artery disease. N Engl J Med 1979;300:1350-8.
25.
go back to reference Bruyninckx R, Aertgeerts B, Bruyninckx P, Buntinx F. Signs and symptoms in diagnosing acute myocardial infarction and acute coronary syndrome: a diagnostic meta-analysis. Br J Gen Pract 2008;58:105-11.
Bruyninckx R, Aertgeerts B, Bruyninckx P, Buntinx F. Signs and symptoms in diagnosing acute myocardial infarction and acute coronary syndrome: a diagnostic meta-analysis. Br J Gen Pract 2008;58:105-11.
26.
go back to reference Mant J, McManus RJ, Oakes RAL, Delaney BC, Barton PM, Deeks JJ, et al. Systematic review and modelling of the investigation of acute and chronic chest pain presenting in primary care. Health Technol Assess 2004;8(2).
Mant J, McManus RJ, Oakes RAL, Delaney BC, Barton PM, Deeks JJ, et al. Systematic review and modelling of the investigation of acute and chronic chest pain presenting in primary care. Health Technol Assess 2004;8(2).
27.
go back to reference 2007 Chronic angina focused update of the ACC/AHA 2002 Guidelines for the management of patients with chronic stable angina: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines Writing Group to develop the focused update of the 2002 Guidelines for the management of patients with chronic stable angina. Fraker TD Jr, Fihn SD, Gibbons RJ, American College of Cardiology; American Heart Association; American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines Writing Group. Circulation. 2007;116:2762-72.
2007 Chronic angina focused update of the ACC/AHA 2002 Guidelines for the management of patients with chronic stable angina: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines Writing Group to develop the focused update of the 2002 Guidelines for the management of patients with chronic stable angina. Fraker TD Jr, Fihn SD, Gibbons RJ, American College of Cardiology; American Heart Association; American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines Writing Group. Circulation. 2007;116:2762-72.
28.
go back to reference Ambrose JA, Gangas GD. Unstable angina. Current concepts of pathogenesis and treatment. Arch Int Med 2000;160:25-37.
Ambrose JA, Gangas GD. Unstable angina. Current concepts of pathogenesis and treatment. Arch Int Med 2000;160:25-37.
29.
go back to reference Zaat JOM, Stalman WAB, Assendelft WJJ. Hoor, wie klopt daar? Een systematische literatuurstudie naar de waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek bij verdenking op een pneumonie. Huisarts Wet 1998;41:461-9.
Zaat JOM, Stalman WAB, Assendelft WJJ. Hoor, wie klopt daar? Een systematische literatuurstudie naar de waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek bij verdenking op een pneumonie. Huisarts Wet 1998;41:461-9.
30.
go back to reference Alpert JS, Thygesen K, Jaffe A, White HD. The universal definition of myocardial infarction: a consensus document: ischaemic heart disease. Heart 2008;94:1335-41.
Alpert JS, Thygesen K, Jaffe A, White HD. The universal definition of myocardial infarction: a consensus document: ischaemic heart disease. Heart 2008;94:1335-41.
31.
go back to reference Fleming SM, Daly KM. Cardiac troponins in suspected acute coronary syndrome: a meta-analysis of published trials. Cardiology 2001;95:66-73.
Fleming SM, Daly KM. Cardiac troponins in suspected acute coronary syndrome: a meta-analysis of published trials. Cardiology 2001;95:66-73.
32.
go back to reference Reichlin T, Hochholzer W, Bassetti S. Early diagnosis of myocardial infarction with sensitive cardiac troponin assays. N Engl J Med 2009;361:858-67.
Reichlin T, Hochholzer W, Bassetti S. Early diagnosis of myocardial infarction with sensitive cardiac troponin assays. N Engl J Med 2009;361:858-67.
33.
go back to reference Winter RJ de, Koster RW, Sturk A, Sanders GT. Value of myoglobin, troponin T, and CK-MB mass in ruling out an acute myocardial infarction in the emergency room. Circulation 1995; 92: 3401-7.
Winter RJ de, Koster RW, Sturk A, Sanders GT. Value of myoglobin, troponin T, and CK-MB mass in ruling out an acute myocardial infarction in the emergency room. Circulation 1995; 92: 3401-7.
34.
go back to reference Belle A van, Büller HR, Huisman MV et al. Effectiveness of managing suspected pulmonary embolism using an algorithm combining clinical probability, D-dimer testing, and computed tomography. JAMA 2006;295:172-9.
Belle A van, Büller HR, Huisman MV et al. Effectiveness of managing suspected pulmonary embolism using an algorithm combining clinical probability, D-dimer testing, and computed tomography. JAMA 2006;295:172-9.
35.
go back to reference Suzuki T, Distante A, Zizza A et al, IRAD-Bio Investigators. Diagnosis of acute aortic dissection by D-dimer: the International Registry of Acute Aortic Dissection Substudy on Biomarkers (IRAD-Bio) experience. Circulation 2009;119:2702-7.
Suzuki T, Distante A, Zizza A et al, IRAD-Bio Investigators. Diagnosis of acute aortic dissection by D-dimer: the International Registry of Acute Aortic Dissection Substudy on Biomarkers (IRAD-Bio) experience. Circulation 2009;119:2702-7.
36.
go back to reference Miranda CP, Lehmann KG, Froelicher VF. Correlation between resting segment depression. Exercise testing. Coronary angiografy and long term prognosis. Am Heart J 1991;122:1617-28.
Miranda CP, Lehmann KG, Froelicher VF. Correlation between resting segment depression. Exercise testing. Coronary angiografy and long term prognosis. Am Heart J 1991;122:1617-28.
37.
go back to reference Karlson BW, Herlitz J, Wiklund O, Richter A, Hjalmarson Å. Early prediction of acute myocardial infarction from clinical history, examination and electrocardiogram in the emergency room. Am J Cardiol 1991;68:171-5.
Karlson BW, Herlitz J, Wiklund O, Richter A, Hjalmarson Å. Early prediction of acute myocardial infarction from clinical history, examination and electrocardiogram in the emergency room. Am J Cardiol 1991;68:171-5.
38.
go back to reference Lee TH, Goldman L. Evaluation of the patient with acute chest pain. N Engl J Med 2000;342:1187-95.
Lee TH, Goldman L. Evaluation of the patient with acute chest pain. N Engl J Med 2000;342:1187-95.
39.
go back to reference Mant J, McManus RJ, Oakes RAL, et al. Systematic review and modelling of the investigation of acute and chronic chest pain presenting in primary care. Health Technol Assess 2004;8(2).
Mant J, McManus RJ, Oakes RAL, et al. Systematic review and modelling of the investigation of acute and chronic chest pain presenting in primary care. Health Technol Assess 2004;8(2).
40.
go back to reference Athappan G, Habib M, Ponniah T, Jeyaseelan L. Multi-detector computerized tomography angiography for evaluation of acute chest pain – a meta analysis and systematic review of literature. Int J Cardiol 2010 May 28;141(2):132-40.
Athappan G, Habib M, Ponniah T, Jeyaseelan L. Multi-detector computerized tomography angiography for evaluation of acute chest pain – a meta analysis and systematic review of literature. Int J Cardiol 2010 May 28;141(2):132-40.
41.
go back to reference Henrikson CA, Howell EE, Bush DE, Miles JS, Meininger GR, Friedlander T, et al. Chest pain relief by nitroglycerin does not predict active coronary artery disease. Ann Intern Med 2003;139:979-86.
Henrikson CA, Howell EE, Bush DE, Miles JS, Meininger GR, Friedlander T, et al. Chest pain relief by nitroglycerin does not predict active coronary artery disease. Ann Intern Med 2003;139:979-86.
42.
go back to reference Shry EA, Dacus J, Graaff E van de, Hjelkrem M, Stajduhar KC, Steinhubl SR. Usefulness of the response to sublingual nitroglycerin as a predictor of ischemic chest pain in the emergency department*1. Am J Cardiol 2002;90:1264-6.
Shry EA, Dacus J, Graaff E van de, Hjelkrem M, Stajduhar KC, Steinhubl SR. Usefulness of the response to sublingual nitroglycerin as a predictor of ischemic chest pain in the emergency department*1. Am J Cardiol 2002;90:1264-6.
43.
go back to reference Numans ME, Lau J, Wit NJ de, Bonis PA. Short-Term treatment with proton-pump inhibitors as a test for gastroesophageal reflux disease: a meta-analysis of diagnostic test characteristics. Ann Intern Med 2004;140:518-27.
Numans ME, Lau J, Wit NJ de, Bonis PA. Short-Term treatment with proton-pump inhibitors as a test for gastroesophageal reflux disease: a meta-analysis of diagnostic test characteristics. Ann Intern Med 2004;140:518-27.
44.
go back to reference Mowatt G, Vale L, Brazzelli M, Hernandez R, Murray A, Scott N, et al. Systematic review of the effectiveness and cost-effectiveness, and economic evaluation, of myocardial perfusion scintigraphy for the diagnosis and management of angina and myocardial infarction. Health Technol Assess 2004;8(30):iii-iv, 1-207.
Mowatt G, Vale L, Brazzelli M, Hernandez R, Murray A, Scott N, et al. Systematic review of the effectiveness and cost-effectiveness, and economic evaluation, of myocardial perfusion scintigraphy for the diagnosis and management of angina and myocardial infarction. Health Technol Assess 2004;8(30):iii-iv, 1-207.
45.
go back to reference Heijenbrok-Kal MH, Fleischmann KE, Hunink MG.Stress echocardiography, stress single-photon-emission computed tomography and electron beam computed tomography for the assessment of coronary artery disease: a meta-analysis of diagnostic performance. Am Heart J 2007;154:415-23.
Heijenbrok-Kal MH, Fleischmann KE, Hunink MG.Stress echocardiography, stress single-photon-emission computed tomography and electron beam computed tomography for the assessment of coronary artery disease: a meta-analysis of diagnostic performance. Am Heart J 2007;154:415-23.
Metagegevens
- Titel
- 27 Pijn op de borst
- Auteurs
-
H.C.P.M. van Weert
R.J.G. Peters
H.G.L.M. Grundmeijer
- Copyright
- 2011
- Uitgeverij
- Bohn Stafleu van Loghum
- Boek
-
Diagnostiek van alledaagse klachten
Print ISBN: 978-90-313-8363-4
Elektronisch ISBN: 978-90-313-8364-1
Copyright: 2011
- DOI
- https://doi.org/10.1007/978-90-313-8364-1_28